Op 19 mei verschijnt bij Uitgeverij Jurgen Maas De lanterfanter, mijn vertaling van de roman Aylak Adam geschreven door Yusuf Atılgan. Hieronder een fragment uit de roman.
De namen van de dagen kunnen veranderen naargelang de dingen die zich binnen hun tijdsbestek afspelen. Vandaag was aanvankelijk ‘de dag dat hij voor het eerst buiten zijn jas had uitgedaan’, later zou dat veranderen in ‘de dag dat hij Güler voor het eerst had gezien’. Het was zonnig, zwoel. In Karaköy, bij de baklavasalon op het kruispunt, zocht hij tussen de mensen die vlak voor hem langs de etalageruit liepen iemand van wie op het eerste gezicht duidelijk zou zijn dat het een timmerman was. Soms was hij op zoek naar een kleermaker. Hij was eens iemand achterna gehold van wie hij dacht dat het een kleermaker was, maar toen hij de man naar zijn beroep vroeg bleek hij griffier te zijn. Toen hij er genoeg van had naar een timmerman te zoeken, begon hij naar de verkeersagent te kijken die op een kleine verhoging in het midden stond. Hij blies op een fluit, zwaaide met een stokje; auto’s en trams raasden voorbij zonder elkaar te raken. Hij vond de bewegingen van de man lachwekkend. Misschien omdat hij zo chagrijnig keek. Waarom bleven de mensen niet staan lachen? Hij mocht hem niet. In zijn plaats zou hij op een dag iets ongehoords doen. Hij zou de auto’s en trams door elkaar laten rijden en dan in lachen uitbarsten. De agent was daar de man niet naar. Misschien dat die de orde slechts verstoorde in zijn dromen.
Toen zag hij de hoek van de straat. Soms krijg je zonder wat voor aanwijsbare aanleiding dan ook het idee dat het gebouw, de straathoek waar je langs loopt, de stoel waar je op zit, nog een belangrijke rol in je leven zal spelen. Zo stond er vandaag precies op die straathoek iets te gebeuren. Hij kon zijn blik er niet meer van losmaken. Voor de voorbijgangers was het een doodnormale plek, een plek zoals je er duizenden hebt in de
stad. Overdreef hij soms? Zou hij iedere alledaagse gebeurtenis die zich daar kon afspelen op grond van zijn vooroordelen voor iets bijzonders houden? Twee mannen waren in gesprek en stonden op het punt uiteen te gaan. Ze gaven elkaar een hand. Hoed afnemen! Ze namen hun hoed af. Het was absurd iets nieuws van de mensen te verwachten. Nu stonden er twee meisjes op de hoek te praten. Ze droegen platte schoenen. Zo, dat was tenminste goed. Of zou…? Zijn hart bonsde. De een droeg een beige regenjas, de ander een lichtblauwe. Kijk aan, ze stonden op het punt afscheid te nemen. ‘Vooruit, hand geven!’ riep hij inwendig. Ze gaven elkaar een zoen.
Hij sprong overeind. Toen hij naar buiten liep hoorde hij de ober roepen.
‘Meneer, het geld!’
Hij stak zijn hand in zijn zak en haalde er het eerste beste bankbiljet uit. Eentje van vijf. Hij legde het op de koelvitrine en liep naar buiten. Toen hij de hoek omsloeg zag hij de twee meisjes. Beige liep naar Yüksek Kaldırım, lichtblauw naar Tophane. Mijn god, wie van de twee nu? Op de hoek bleef hij even staan. Toen liep hij het beige meisje achterna. In dat ene moment waarop hij stil was blijven staan, was alles voorbij.
Weer had hij zich vergist. Het meisje in lichtblauw was B. Was hij haar achternagegaan, dan zou het verhaal ten einde zijn. Maar hij ging met Güler mee. Toeval? Nee. Als er in deze stad één plek was waar hij een hekel aan had, dan was het wel de Tophanelaan. Misschien kwam het doordat hij beducht was voor de uitnodigende lokroep van de hoorns van de veerboten, misschien door de saaie dagen die hij er op de academie had doorgebracht. Van Yüksek Kaldırım hield hij juist. Er was de hoop dat beige daarlangs omhoog zou gaan. Bovendien waren zijn voeten nog gewend die weg te lopen uit de tijd dat hij naar Ayşe ging. (De gewenning die je stuurt zonder dat je het in de gaten hebt…)
Uit: Yusuf Atılgan, De lanterfanter. Roman. Amsterdam: Uitgeverij Jurgen Maas. 2016. Vertaald uit het Turks door Hanneke van der Heijden. Oorspronkelijke titel: Aylak Adam (Istanbul, 1959).