Twee jaar voor zijn dood gaf mijn vader me een klein koffertje met teksten, manuscripten en schriften van hemzelf. Hij mat zich zijn gebruikelijke houding aan, die van een spottende grappenmaker, en zei zomaar ineens dat hij graag wilde dat ik die zou lezen als hij er niet meer was, na zijn dood dus.

‘Je moet maar eens kijken,’  zei hij licht gegeneerd, ‘of er iets bruikbaars bij zit. Misschien dat je er een deel van kunt publiceren als ik er niet meer ben.’

We stonden in mijn werkruimte, tussen de boeken. Mijn vader liep rond als iemand die af wil van een pijnlijke, heel persoonlijke last en keek om zich heen zonder te weten waar hij het valies moest laten. Uiteindelijk zette hij het ding in zijn hand stilletjes in een onopvallend hoekje neer. Zodra dat onvergetelijke moment voorbij was, waar we ons alle twee voor geneerden, keerden we beiden terug naar onze gebruikelijke rol, die van spottende grappenmaker, waarmee we het leven van de lichte kant bekijken, en haalden opgelucht adem. Zoals gebruikelijk hadden we het over allerlei onbelangrijke dingen, over het leven, over de eindeloze politieke problemen van Turkije, en over de zaken van mijn vader, die meestal op een mislukking uitliepen, zonder al te veel over alles in te zitten.

Ik weet nog dat toen mijn vader vertrokken was, ik nog een paar dagen lang om het valies heen bleef lopen, zonder het ook maar met een vinger aan te raken. Ik herkende het kleine zwartleren koffertje, het slot, de ronde hoeken nog van toen ik een kind was. Mijn vader nam het altijd mee als hij voor korte tijd weg ging, en soms als hij iets van huis naar zijn werk moest meenemen. Ik herinnerde me dat ik als kind dat koffertje opendeed en tussen de spullen van mijn vader rommelde wanneer hij terugkwam van een reis, en dat ik dan genoot van de geur van eau de cologne en van een vreemd land, die eruit opsteeg. Dit valies was voor mij een vertrouwd en aantrekkelijk voorwerp dat heel veel meedroeg van het verleden en van mijn herinneringen aan mijn kinderjaren, maar nu durfde ik het niet eens aan te raken. Hoe dat kwam? Door het mysterieuze gewicht van de inhoud die de koffer verborgen hield, natuurlijk.

Uit: Orhan Pamuk, Het valies van mijn vader. Amsterdam: De Arbeiderspers, 2007. Oorspronkelijke titel: Babamın bavulu. İstanbul: İletişim Yayınları, 2006. Vertaling uit het Turks: Hanneke van der Heijden.

Website van Hanneke van der Heijden, literair vertaler – over de literaire wereld in Turkije, over vertalen, en met fragmenten gepubliceerde en ongepubliceerde vertalingen uit het Turks.

WOORDENWOLK