Aan de Bosporus was trouwens alles weerklank en weerkaatsing. Het licht was een weerkaatsing, het geluid een weerkaatsing; zelfs de mens kon hier nu en dan de weerkaatsing zijn van allerlei dingen die hem onbekend waren.

Wanneer Mümtaz zich boog over zijn herinneringen aan zijn vroege kindertijd en luisterde hoe de hoorns van de veerboten tegen de hellingen weerkaatsten tot de galm hem bereikte, dan begreep hij uit welke bronnen de ongeneeslijke weemoed was vergaard die nu en dan in hem opspeelde en hem midden in het dagelijkse leven plotseling zo veel rijker maakte.

De veerboot zat afgeladen vol. Lagere ambtenaren die terugkeerden van hun betrekkingen in de stad, mensen die van uitstapjes, van verre stranden kwamen, jonge scholieren, officieren, oude dames, drommen mensen bij wie de droefenis over hun leven, de vermoeidheid van de dag, op het gezicht te lezen stond, leken zich op het dek bewust of onbewust aan dit avondlijk uur te hebben overgeleverd. Dat nam op zijn beurt al die hoofden als de pottenbakker van Hayyam ter hand, bewerkte ze van binnen en van buiten, veranderde hun trekken, gaf ze een andere kleur, voorzag ze van een laagje lak en vernis, maakte hun blikken dromerig, hun lippen zacht, en gaf hun ogen een heel nieuw licht, samengesteld uit verlangen en hoop. Ieder betrad dat licht als zichzelf, maar veranderde, als was er een magische toverkracht in het spel, met de veranderingen van het licht. Soms klonk er uit een groep geschater op, schalden in de verte, nog voorbij de boeg, de mondharmonica’s van de kinderen uit de villa’s aan het water, de liederen die zij met hun ongeoefende stemmen zongen, of riepen passagiers hun vertrouwde reisgenoten bij zich. Maar dat alles was van korte duur. Dan groeide de boom van de stilte, die op wachten leek, groeide haar eindeloze gebladerte verder, en legde zich over alles heen.

Fragment uit: Ahmet Hamdi Tanpınar, Sereen. Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep, 2013. Oorspronkelijke titel: Huzur. Vertaling uit het Turks: Hanneke van der Heijden.