In het Haagse museum Meermanno is tot 3 maart een unieke expositie van oosterse handschriften te zien. De manuscripten zijn verzameld door de van oorsprong Duitse Levinus Warner, die na een studie oosterse talen in Leiden in 1644 naar Istanbul reisde. Zijn aanstelling in 1655 als diplomatiek vertegenwoordiger van de Nederlandse Republiek bij de sultan van het Osmaanse Rijk, verschafte hem de middelen voor zijn grootste liefde: het verzamelen van bijzondere handschriften in het Arabisch, Perzisch, Turks en Hebreeuws. Na zijn dood in 1665 liet Warner zijn omvangrijke verzameling na aan de Universiteit van Leiden, waar hij als student van Jacobus Golius zijn eerste schreden in de oriëntalistiek had gezet. De collectie zou van onschatbaar belang blijken voor de oosterse studies in de eeuwen daarna.

Warners verzameling is slechts zelden zichtbaar voor publiek; doorgaans worden de handschriften in een Leidse kluis bewaard. Behalve een groot aantal manuscripten uit Warners verzameling, schetst de expositie met westerse geïllustreerde reisverslagen en brieven een beeld van het leven in zeventiende-eeuws Istanbul, gezien door de ogen van buitenlanders. Eén zaal is tot slot gewijd aan islamitische boekbindkunst, met oosterse boekbanden en voorbeelden van Turks marmerpapier.

Bij de expositie is een uitvoerige catalogus beschikbaar met bijdragen van conservator Arnoud Vrolijk, osmanist en handschriftdeskundige Jan Schmidt, en restaurator van islamitische boekbanden Karin Scheper, die aan de samenstelling van de expositie meewerkten. Uitgeverij Brill heeft inmiddels de hele handschriftencollectie gedigitaliseerd. Voor particulieren is toegang tot het bestand onbetaalbaar, maar wie zich met een in het museum verkrijgbaar kaartje op de website van Brill registreert, kan thuis nog een week lang digitaal door de 45.000 pagina’s van Warners verzameling dwalen.

Hierboven een pagina uit een verzamelhandschrift met onder andere erotische poëzie van de dichter Fehim (gest. tussen 1644 en 1649). Op deze pagina staat een scabreus vers over een zekere Sakkazade (‘zoon van een waterdrager’). Het vers is afkomstig uit Fehims Şehr-engiz, een genre waarin figuren uit bepaalde steden humoristisch, maar vooral ook ondeugend, worden beschreven.

Voor meer informatie over de expositie, zie de website van Museum Meermanno.

Website van Hanneke van der Heijden, literair vertaler – over de literaire wereld in Turkije, over vertalen, en met fragmenten gepubliceerde en ongepubliceerde vertalingen uit het Turks.

WOORDENWOLK