Op het Taksim-plein in het centrum van Istanbul wordt sinds enkele dagen geprotesteerd. Actievoerders verzetten zich tegen de plannen van de regering Erdoğan om het plein ingrijpend te herinrichten. Die plannen betekenen onder andere dat het huidige Gezi-park moet plaatsmaken voor een nieuw te bouwen kazerne, geënt op de Topçu-kazerne, die daar in 1780 werd neergezet. In 1940 werd de Osmaanse kazerne door de kemalistische stadsbestuurders gesloopt om plaats te maken voor het huidige park. Het park behoort samen met het standbeeld op het plein en de schouwburg, het zogenoemde Atatürk Kültür Merkezi, tot belangrijke symbolen van de republikeinse periode. De nieuwe Topçu-kazerne zou volgens Erdoğans plannen grotendeels worden gebruikt als shopping mall.

Ongemeen hard politieoptreden tegen de betogers leidden vrijdag en zaterdag tot massale betogingen, op Taksim, in andere delen van de stad en in andere Turkse steden. Ook buiten Turkije worden protestbijeenkomsten gehouden. De bijzonder schaarse berichtgeving over de ontwikkelingen voedt het idee dat de regering een grote invloed heeft op de media.

De demonstraties gaan al lang niet meer alleen om het behoud van de bomen in wat een van de schaarse groenvoorzieningen is in de stad. Veel burgers vinden dat het beleid van minister-president Erdoğan leidt tot zeer ingrijpende veranderingen in de stad en het maatschappelijk leven zonder dat er in de besluitvorming ruimte is voor inspraak.

Op een Osmaanse çeşme (een publiek waterpunt) in de wijk Tophane, vlak bij Taksim, liet een betoger tussen de stenen takken en ranken een bekend citaat achter uit het gedicht Davet (‘De oproep’) van Nâzım Hikmet (1901–1963), een van de belangrijkste dichters uit de moderne Turkse poëzie. Na jarenlange gevangenschap voor het maken van communistische propaganda verliet Nâzım Hikmet in 1951 het land. Hetzelfde jaar werd hem zijn Turkse nationaliteit  ontnomen. Hij stierf in Moskou.

[Yaşamak] bir ağaç gibi tek ve hür
ve bir orman gibi kardeşçesine,
[bu hasret bizim…]

Leven als een boom, één en vrij
en als een bos gebroederlijk,
dat verlangen brandt in ons…

(Meer Nederlandstalige achtergrondinformatie over Erdoğans grootschalige bouwprojecten  en de besluitvorming daaromtrent is te vinden in de nieuwe aflevering van het tijdschrift 360, die donderdag 6 juni verschijnt.)