(Een Nederlandse vertaling staat onder de Engelse tekst.)

It’s often surprising to see how literature resists globalisation, how famous books in one language can be kept a secret from readers in other languages for many years. Dutch masterpieces, many of which have not been translated into German, French, English, or Turkish, are a good example. How many readers outside of The Netherlands and Flanders have heard of Gerard Reve, Hella Haasse, Willem Frederik Hermans or Hugo Claus, and the novels they wrote? Who knows the poetry of Jan Slauerhoff or Lucebert? Unfortunately, many Turkish literary masterpieces share this fate.

A prominent example is the novel Tutunamayanlar (‘The Disconnected’) by the author Oğuz Atay. Oğuz Atay started typing the first sentences some time in 1968. Since its publication in 1971/1972 Tutunamayanlar has had 49 reprints. Over the years Atay’s debut novel became one of the best selling Turkish titles ever, even in illegal prints: the thick book is a sine qua non of many stands selling pirate editions in the streets. Forty years after its publication, the novel and its author are still vividly discussed in Turkish internet forums and on Facebook. Yet, except for the Dutch translation by my colleague Margreet Dorleijn and me, which came out under the title Het leven in stukken in November 2011, the novel has not been published in any other translations.

In a talk at The Netherlands Institute in Istanbulon 26 January 2012 I outlined the background story of Oğuz Atay’s Tutunamayanlar and one of its main themes: the nature of language. Obviously, the novel’s focus on language is also the biggest challenge when translating it.

The full text can be found here.

[Nederlandse vertaling:]

Het is vaak verbazingwekkend te zien hoe literatuur globalisering weerstaat, hoe boeken die in de ene taal beroemd zijn jarenlang een geheim kunnen blijven voor lezers in een andere taal. Nederlandstalige meesterwerken, waarvan de meeste niet in het Duits, Frans, Engels of bijvoorbeeld Turks zijn vertaald, zijn een goed voorbeeld. Hoeveel lezers buiten Nederland en Vlaanderen hebben ooit van Gerard Reve gehoord, van Hella Haasse, Willem Frederik Hermans of Hugo Claus, en van de romans die zij geschreven hebben? Wie kent de poëzie van Jan Slauerhoff of Lucebert? Veel Turkse literaire meesterwerken treft helaas hetzelfde lot.

Een van de duidelijkste voorbeelden is de roman Tutunamayanlar (‘Het leven in stukken’) van de auteur Oğuz Atay. Atay schreef de eerste zinnen van zijn roman ergens in 1968. Sinds de uitgave van het boek in 1971/1972 is het boek negenveertig keer herdrukt. Atay’s debuut is een van de meest verkochte Turkse titels ooit, zelfs in illegale vorm: de vuistdikke roman ontbreekt in geen van de straatstalletjes die roofdrukken aan de man brengen. Veertig jaar na de eerste druk wordt er op Turkse internetforums en Facebook nog steeds levendig over de roman en de auteur gediscussieerd. Maar behalve in het Nederlands, in de vertaling van mijn collega Margreet Dorleijn en mij, die in november 2011 onder de titel Het leven in stukken verscheen, is de roman in geen enkele andere taal dan Turks beschikbaar.

In een lezing op het Nederlands Instituut Turkije (26 januari 2012) heb ik iets verteld over de achtergrond van Oğuz Atay’s Tutunamayanlar en een van de hoofdthema’s van het boek: de aard van taal. Dat de roman zich zo nadrukkelijk op taal richt, stelt een vertaler natuurlijk voor bepaalde problemen.

De volledige tekst van de (Engelse) lezing staat hier.