Gevonden in vertaling: gedichten van Mehmet Yaşın

30 mei 2013

Een langs reizende Zwitserse dichter en vertaler raakt maar niet uitgepraat over de poëzie van Mehmet Yaşın. Turks kent hij niet, hij leest het werk van de op Cyprus geboren Yaşın (1958) in het Engels. Het is een van de twintig talen waarin Yaşıns poëzie is vertaald, schrijft hij op zijn website. Maar welke? Een gelukkige vondst op het internet: collega-turkoloog Dick Koopman vertaalde twee jaar geleden een selectie uit het werk van Yaşın in het Nederlands. De bundel heet De nachtbus.

Dat het werk van Yaşın zo veel vertaald is past bij het leven van de dichter zelf. Hij groeide op in Nicosia (Cyprus), volgde een universitaire opleiding in Ankara en Istanbul, en zette na politieke problemen in Turkije zijn academische carrière voort in Engeland. Sinds 2002 reist Yaşın heen en weer tussen Cambridge, Istanbul en Nicosia.

Het voortdurende contact met verschillende talen en culturen heeft Yaşın sterk beïnvloed. Dat is niet alleen duidelijk uit zijn gedichten. Ook Yaşıns essayistische en wetenschappelijke werk draait om begrippen als identiteit, minderheid, marginaliteit en centrum. In die zin is de positie van Mehmet Yaşın te vergelijken met die van Mehmed Uzun, de Koerdische auteur uit Turkije die jarenlang in Zweden leefde. Wie geboren is in een land dat gezien wordt als de literaire periferie, moet zich altijd zien te verhouden tot het centrum van de wereldliteratuur, zoals Orhan Pamuk het in De andere kleuren verwoordt. Voor wie als minderheid in een perifeer land wordt geboren, geldt dat in het kwadraat. Bij Uzun blijkt die positiebepaling vooral uit zijn taalkeuze, en uit zijn pleidooi om lokale geschiedenis te mengen met universele thema’s en moderne technieken. Yaşın schrijft zijn poëzie in het Turks, maar dat taal en taalkeuze hem bezighouden blijkt wel uit het feit dat hij een van zijn studies ‘stiefmoedertaal’ noemde. En ook bij hem duiken meer en meer motieven en verhalen op uit het gebied waar hij opgroeide.

De Zwitserse dichter bladert naar een nieuw gedicht, leest nog een strofe voor. Voor Nederlandse lezers die De nachtbus nog niet hebben, zijn veertien van Dick Koopmans vertalingen digitaal te lezen.

 

Website van Hanneke van der Heijden, literair vertaler – over de literaire wereld in Turkije, over vertalen, en met fragmenten gepubliceerde en ongepubliceerde vertalingen uit het Turks.

WOORDENWOLK