‘Die Shakespeare, mag ik die meenemen?’ vraagt een jongen van in de twintig enthousiast. Hij komt met moeite boven het aanhoudende geroezemoes uit dat als een wolk tussen de bomen hangt. Sinds enkele dagen heeft het Gezi-park in het centrum van Istanbul behalve een provisorische kliniek en verschillende distributiepunten van eten, babyvoeding en hondenbrokken, ook een bibliotheek. Na de betogingen van vorige week, die begonnen als een kleinschalig protest tegen de kap van bomen in het park en vervolgens mede door het harde politieoptreden uitgroeide tot een massale opstand, is het park nu veranderd in wat nog het meest lijkt op een groot, druk bezocht festivalterrein. De grasvelden zitten vol met pratende jongeren. Vrijwilligers runnen een gratis gaarkeuken. De stromen bezoekers aan het park dragen bij aan een voortdurende aanvoer van maaltijden, fruit, medicijnen en toiletartikelen. Er is een fototentoonstelling ingericht in wat tot vorige week politiebarakken waren. En er worden meer en meer optredens en workshops gehouden, variërend van het samen bedenken van protestleuzen tot discussies over filosofie of stadsontwikkeling.

De boekenhoek is een van de nieuwste onderdelen van de micro-weggeefeconomie in het park. Uitgeverij Yitik Ülke begon met een oproep via twitter om boeken te doneren. Al snel volgde Sel met een oproep aan collega-uitgevers om te helpen bij de organisatie van de boekendonaties. ‘Boeken behoren tot de basisbenodigdheden voor verzet,’ zei de uitgeverij tegen de krant Hürriyet. Sel weet waar ze het over heeft. Het is een van de uitgevers tegen wie door de jaren heen vele rechtszaken zijn aangespannen. Ook vandaag moet uitgever İrfan Sancı voor de rechter verschijnen, ditmaal, opnieuw, voor de publicatie van onder andere een roman van de negentiende-eeuwse Franse auteur Apollinaire. De roman zou obsceen zijn. Een eerdere vrijspraak in de zaak werd onlangs door het hoogste rechtsprekende orgaan van het land verbroken.

Inmiddels stromen in het park op Taksim de boeken binnen. Donaties zijn behalve van uitgevers afkomstig van verenigingen, instellingen, en vooral van bezoekers aan het park, die niet alleen zelfgebakken koekjes aandragen maar ook tassen vol boeken. De paar reguliere boekenkasten die in het gras staan zijn al lang niet meer genoeg om alle ingebrachte boeken uit te stallen. En ook een grotere kast, opgetrokken uit bakstenen en losse planken, puilt uit. Op lage tafels zoals straatverkopers die gebruiken liggen bergen boeken, op een lange strook textiel stapels tijdschriften. Voor wie achterin de haag van belangstellenden staat is het aanbod moeilijk te overzien, maar voor hen prijzen vrijwilligers de romans, politieke studies, handboeken één voor één aan. En voor kinderen is het allerlaagste plankje ingeruimd.

(Meer Nederlandstalige achtergrondinformatie over Erdoğans grootschalige bouwprojecten  en de besluitvorming daaromtrent, een van de aanleidingen voor de protesten in het Gezi-park, is te vinden in de nieuwe aflevering van het tijdschrift 360 – verkrijgbaar van 8 tot 22 juni in boekwinkels en kiosken.)